استات سدیم خشک چیست؟
استات سدیم خشک چیست؟ یکی از نمک های سدیم (نمک اسید استیک) با فرمول شیمیایی CH۳COONa میباشد . این ماده با نام اختصاری NaOAC شناخته شده . استات سدیم خشک رابا نام های دیگری مثل سدیم اتانات نیز معروف است. این ترکیب به دو صورت خشک و یا سه آبه وجود دارد . این ماده به عنوان یکی از مواد اولیه مورد استفاده در صنایع تولید کننده مواد غذایی (E262) به عنوان نگهدارنده ، تنظیم کننده pH و امولسفایر مورد استفاده قرار میگیرد .علاوه بر این در صنعت ،ازمایشگاه و تولید محصولات ارایشی بهداشتی نیز این ماده کاربرد دارد.
طرز تهیه استات سدیم
روش تولیداستات سدیم به منظور استفاده در ازمایشگاه از واکنش اسید استیک با کربنات سدیم و بی کربنات سدیم و سدیم هیدروکسید زیر استفاده میشود.
روش تولید صنعتی این ماده از واکنش اسید استیک با سدیم هیدروکسید طبق واکنش زیر میباشد.
CH3COOH NaOH → CH3COONa H2O
از واکنش این ماده با بروم اتان استر تولید میشود.
CH3COONa BrCH2CH3 → CH3COOCH2CH3 NaBr
کاربردها
این ماده کاربردهای بسیاری در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی، پزشکی، تولید رنگ، عکاسی، نساجی، تولید مصالح ساختمانی ،ضد یخ و … کاربرد دارد.
استات سدیم خشک خوراکی؟
از این ماده با شاخص E262 در صنایع تولید کننده محصولات غذایی به عنوان نگهدارنده ،به دلیل خاصیت اسیدی این ماده برای خنثی کردن قلیا در مواد غذایی و تنظیم کننده pH استفاده میشود. استفاده از این ماده در تولید عصاره و رب گوجه فرنگی بسیار متداول است . این ماده به دلیل اینکه میتواند از رشد باکتری ها جلوگیری کند نگهدارنده بسیار خوبی در صنایع تولید محصولات غذایی به شمار میرود.
محصولات غذایی بسیاری حاوی این استات سدیم خشک هستند ، بسیاری از محصولات غذایی مثل چیپس بادام زمینی و سایر محصولات با طعم سرکه ،پنیر های فراوری شده ،خامه ترش، کنسرو گوشت، اجیل، حبوبات، از این ترکیب به عنوان طعم دهنده و نگهدارنده استفاده میشود.این ماده دارای خاصیت امولسیفایری است و در تولید محصولاتی مثل بستنی به وفور استفاده میشود.
شکلات ،اب نبات،سس خردل و کچاپ و بسیاری دیگر از مواد غذایی حاوی این ماده هستند.
تولید کنندگان مواد غذایی به منظور حفظ خواص و کیفیت محصولات غذایی تولید خود و جلوگیری از رشد باکتری ها در فرایند تولید از این نمک استیک اسید استفاده میکنند.
استفاده استات سدیم خشک ازمایشگاهی؟
استفاده از سدیم استات در ازمابشگاه های زیست شناسی مولکولی و بایو شیمی به عنوان نمک سدیم استیک اسید بسیار متداول است. از این ماده در استخراج DNA استفاده میشود.
سدیم استات باز است یا اسید؟
این ماده به عنوان باز مزدوج استیک اسید نیز شناخته میشود . بنابراین با استفاده از محلولی حاوی این دو ماده میتوان یک محلول بافری تهیه کرد که به منظور ثابت نگه داشتن pH استفاده مشود. به طور کلی بافرها ترکیباتی هستند که از ترکیب شدن یک اسید ضعیف با نمک آن یا باز ضعیف و نمک آن تهیه میشوند. بافرها نسبت به تغییرات pH مقاومت نشان میدهند و باعث ثابت ماندن تقریبی pH خواهد شد.
استات سیدم صنعتی
این ماده در صنعت کاربردهای بسیاری دارد . همانطور که قبلا گفته شد این ماده در عکاسی برای پوشش دهی یک شکل بر روی سطح مورد نظر استفاده میشود.
در صنعت تولید بتن از این ماده به منظور بهبود دهنده خاصیت بتن در برابر اسیب های اب به عنوان سیلانت استفاده میشود.
محصولات ارایشی و بهداشتی
استات سدیم خشک در تولید لوازم ارایشی و بهداشتی که pH بالایی دارند کاربرد دارد . سدیم استات خاصیت بافری کننده دارد بنابراین در تولید محصولات مراقبت شخصی نظیر رنگ مو، دئودورانت، شامپو لوسیون و … مورد استفاده قرار میگیرد.
مضرات ، ایمنی و خطرات
-
مطالعه MSDS این ماده قبل از کار کردن الزامی است .
-
درصورت تنفس و استنشاق این ماده ممکن است علائمی مثل تحریک سیستم تنفسی و تنگی نفس ایجاد شود و در موارد شدید لازم است به پزشک مراجعه شده و از کپسول اکسیژن استفاده شود.
-
تماس با پوست و چشم باعث سوزش،التهاب میشود و باید با اب شستشو داده شود.
-
در صورت مصرف خوراکی و بلعیدن این ماده از مصرف مایعات پرهیز شده و به پزشک مراجعه شود.